سلامت موهای ما به شدت تحت تأثیر تغذیه ماست و اغلب متوجه نمیشویم که کمبود ویتامینها و مواد مغذی چه تأثیر مستقیمی روی چرخه رشد موهایمان دارد. در واقع ما اغلب ژنتیک و پیری را مقصر اصلی ریزش مو میدانیم، در حالی که کمبود ویتامین یک علت کمتر شناخته شده اما مهم نازک شدن موها، شکنندگی، ریزش بیش از حد مو و ایجاد لکههای طاسی است. اما خبر خوب این است که در بسیاری از موارد، با برنامههای درمانی مناسب میتوان ریزش مو ناشی از کمبودهای تغذیهای را کنترل و حتی برطرف کرد.
در این مقاله از کلینیک زیبایی رویای آبی، با نگاهی علمی به ارتباط بین کمبود ویتامین و ریزش مو خواهیم پرداخت و به شما کمک میکنیم تا علائم هشداردهنده را بشناسید. همچنین، با ارائه نکات تغذیهای تخصصی و معرفی داروهای گیاهی، راهکارهایی برای بازگرداندن سلامت و زیبایی موهایتان ارائه خواهیم داد که میتوانند مکمل درمانهای پزشکی باشند.
اهمیت ویتامینها برای سلامت مو
ویتامینها نقش مهمی در هر مرحله از چرخه رشد مو دارند. آنها مواد مغذی مورد نیاز سلولهای فولیکول مو را برای رشد و عملکرد سالم فراهم میکنند. به عنوان مثال، ویتامینها فرآیندهایی مانند سنتز پروتئین را که برای تولید رشتههای پروتئین مو حیاتی هستند، تسهیل میکنند. همچنین، ویتامینهای آنتیاکسیدان با خنثیسازی رادیکالهای آزاد، از آسیب اکسیداتیو به سلولهای فولیکولی مو جلوگیری کرده و طول عمر آنها را افزایش میدهند. ویتامین B نیز در متابولیسم و رشد سلولی دخیل است.
شما باید بتوانید از طریق یک رژیم غذایی متعادل، مواد مغذی کافی را به مو و بدن خود برسانید؛ در غیر این صورت، اثرات منفی آن را به صورت ریزش موی شدید، کندی رشد، نازکی، کدر شدن، خشکی و حتی تغییر در بافت مو مشاهده خواهید کرد. همچنین، ریزش مو به صورت تکهای نیز میتواند نشانهای از کمبود ویتامینها باشد.
ارتباط بین کمبود ویتامین و ریزش مو
تحقیقات علمیگسترده، ارتباط روشنی بین کمبود ویتامین و مشکلات ریزش مو، به ویژه نازک شدن و ریزش بیش از حد را نشان میدهد. بیایید چند یافته کلیدی را بررسی کنیم:
- مطالعات متعدد نشان میدهد که سطوح پایین ویتامین D، B12 و سایر ریزمغذیها در بین افرادی که موهای نازک و آلوپسی دارند در مقایسه با افراد کنترل شایعتر است.
- آزمایشات بالینی نشان میدهد که جبران سطوح کمبود ویتامین منجر به بهبود قابل توجهی در تراکم مو، کاهش ریزش و سایر نشانگرهای رشد و سلامت مو میشود.
- مطالعات مکانیسمهای مولکولی نشان میدهند که کمبود ویتامینها میتواند به طور مستقیم بر عملکرد فولیکولهای مو و چرخه رشد مو تأثیر بگذارد.
جالب است بدانید کمبود برخی از ویتامینها در مردان شایعتر از زنان است و بالعکس؛ در جدول زیر شایعترین کمبود ویتامین در مردان و مردان را ببینید:
ویتامین | کمبود در مردان | کمبود در زنان | توضیحات اضافی |
ویتامین D | بله | بله | هر دو جنس به دلیل کمبود نور خورشید و سبک زندگی مدرن مستعد کمبود ویتامین D هستند. |
ویتامین B6 | بله | خیر (بهطور معمول) | کمبود ویتامین B6 در مردان ممکن است به دلیل رژیم غذایی نامناسب یا شرایط پزشکی خاص باشد. |
ویتامین B12 | بله | بله | کمبود ویتامین B12 بهویژه در افراد گیاهخوار و مسنتر شایع است. |
اسید فولیک | بله | خیر (بهطور معمول) | کمبود اسید فولیک در مردان ممکن است به دلیل رژیم غذایی نامناسب یا شرایط پزشکی خاص باشد. |
منیزیم | بله | خیر (بهطور معمول) | کمبود منیزیم در مردان ممکن است به دلیل استرس، ورزش سنگین یا مصرف برخی داروها باشد. |
کلسیم | بله | بله | کمبود کلسیم بهویژه در زنان یائسه و افرادی که از محصولات لبنی استفاده نمیکنند، شایع است. |
آهن | بله | بله | کمبود آهن در زنان در سنین باروری به دلیل خونریزی قاعدگی شایعتر است. |
ید | بله | بله | کمبود ید در مناطقی که کمبود ید در خاک وجود دارد، شایعتر است. |
علاوه بر تغییرات مو، کمبود ویتامین همچنین میتواند علائم دیگری را ایجاد کند که ممکن است سرنخهایی برای یک مشکل اساسی ارائه دهد. علائم عمومی شامل موارد زیر است:
- خستگی شدید
- کاهش وزن بدون دلیل
- بیماری مکرر
- ضعف عضلانی
- درد استخوان یا مفاصل
- از دست دادن اشتها
- زخمهای دهان
- مشکلات بینایی
- تغییرات خلقی
اگر این علائم را تجربه میکنید، بسیار مهم است که برای تشخیص مناسب با یک پزشک مشورت کنید. خبر خوب این است که درک مشکل اولین قدم برای یافتن راه حل و بهترین درمان ریزش مو است.
ویتامین های مفید برای جلوگیری از ریزش مو
کمبود 10 ویتامین زیر اغلب به عنوان محرک ریزش مو یا به عبارتی علت ریزش مو در نظر گرفته میشود؛ در واقع این ویتامینها برای سلامت موهای شما ضروری هستند:
1. ویتامین D
کمبود ویتامین D میتواند به صورت موهای خشک و شکننده ظاهر شود؛ ریزش متوسط تا زیاد و نازک شدن مو نیز ممکن است رخ دهد. مطالعات حتی ثابت کردهاند که سطوح پایین ویتامین D، مسئول سفیدی زودرس موهاست. تشخیص کمبود ویتامین D با یک آزمایش خون ساده انجام میشود.
درمان معمولاً شامل مصرف روزانه مکمل ویتامین D، اغلب حدود 2000 تا 4000 واحد بینالمللی است. با این حال، دوز باید شخصی سازی شده و توسط یک پزشک تأیید شود تا دچار سمیت یا تداخل با سایر داروها نشوید. پزشکان توصیه میکنند پس از 3 ماه از درمان، دوباره آزمایش خون بدهید.
راههای دیگر برای جبران سطح ویتامین D عبارتند از:
- افزایش قرار گرفتن در معرض نور خورشید برای تولید طبیعی ویتامین D
- مصرف بیشتر غذاهای غنی از ویتامین D مانند ماهی چرب، زرده تخم مرغ، لبنیات غنی شده
2. ویتامین A
کمبود ویتامین A میتواند منجر به نازک شدن قابل توجه مو و افزایش ریزش روزانه و همینطور طولانی شدن دوره رشد مجدد پس از دورههای ریزش مو شود. پوسته پوسته شدن یا شوره سر نیز یکی دیگر از علائم رایج سطوح پایین ویتامین A است. پزشکان میتوانند کمبود را از طریق آزمایش خون بررسی سطوح ویتامین A یا رتینول تشخیص دهند.
خبر خوب این است که کمبود ویتامین A قابل جبران است. مصرف روزانه قرص یا کپسول ویتامین A به بازیابی سطوح کمک میکند؛ اگرچه زنان باردار باید در مورد دوزهای ایمن با پزشک مشورت کنند. افزایش سبزیجات نارنجی و زرد غنی از ویتامین A مانند هویج، سیب زمینی شیرین، کدو حلوایی، فلفل سبز و سبزیجات برگ سبز تیره در رژیم غذایی منابع طبیعی را فراهم میکند؛ روغن کبد ماهی یک گزینه دیگر برای دریافت ویتامین A است. با درمان، علائم نازک شدن و ریزش مو به مرور زمان کاهش مییابد.
3. ویتامین E
ویتامین E ناکافی میتواند به صورت افزایش ریزش روزانه مو و نازک شدن تدریجی موهای سر ظاهر شود. موهای خشک و آسیب دیده مستعد موخوره نیز ممکن است نشاندهنده کمبود این ویتامین باشد. پزشکان کمبود ویتامین E را از طریق آزمایش خون غربالگری سطح ویتامین E یا آلفا توکوفرول تشخیص میدهند. افراد مبتلا به بیماریهای خودایمنی مثل پسوریازیس یا طاسی منطقهای (آلوپسی آره آتا) اغلب با کمبود ویتامین E مواجهاند.
ویتامین E را میتوان از طریق مکملها و غذاهایی مانند تخمه آفتابگردان، بادام، اسفناج و آووکادو به بدن رساند. علاوه بر این، استفاده موضعی از روغنهای طبیعی همچون روغن زیتون و روغن گل رز به بهبود وضعیت مو و پوست سر کمک شایانی میکند. تامین مجدد ویتامین E به عنوان یک آنتیاکسیدان قوی، به کاهش استرس اکسیداتیو در فولیکولهای مو کمک کرده و از آسیب آنها جلوگیری میکند، در نتیجه منجر به رشد موهای سالمتر و ضخیمتر میشود.
4. ویتامین C
کمبود ویتامین C میتواند منجر به موارد زیر شود:
- موهای خشک و شکننده
- افزایش ریزش
- رشد آهسته بعد از دورههای ریزش مو
- افزایش موخوره
تشخیص شامل غربالگری سطح ویتامین C یا اسید اسکوربیک در خون است. مصرف روزانه مکمل ویتامین C میتواند کمبود را برطرف کند؛ سعی کنید در رژیم غذایی خود غذاهای غنی از ویتامین C مانند مرکبات، فلفل، کلم بروکلی و توت فرنگی نیز بگنجانید. کاربردهای موضعی ویتامین C ممکن است مزایای بیشتری به همراه داشته باشد.
5. اسید فولیک
اسید فولیک یا ویتامین B9، به عنوان یک ویتامین حیاتی در فرآیند تقسیم سلولی نقش ایفا میکند. کمبود این ویتامین میتواند منجر به اختلال در چرخه سلولی فولیکولهای مو شده و در نتیجه ریزش مو و کاهش رشد مجدد مو را در پی داشته باشد. کمبود اسید فولیک با آزمایش خون ساده قابل تشخیص است.
مصرف روزانه یک قرص اسید فولیک میتواند کمبود آن را جبران کند؛ همچنین مصرف بیشتر غذاهای غنی از فولات مانند سبزیجات برگدار، مرکبات، لوبیا و عدس نیز در افزایش سطح اسید فولیک در بدن مؤثرند.
6. بیوتین
بیوتین که به عنوان ویتامین B7 نیز شناخته میشود، برای واکنشهای آنزیمی درگیر در متابولیسم اسید آمینه و چربی مهم است و کمبود بیوتین با نازک شدن و ریزش مو آشکار میشود. مکمل بیوتین میتواند کمبود این ویتامین را جبران کند، اما مزایای آن برای درمان ریزش مو در افرادی که کمبود آن را ندارند هنوز مورد بحث است.
بهترین منابع بیوتین غلات کامل، تخم مرغ، آجیل و دانهها هستند. دریافت بیوتین غذایی کافی میتواند به حفظ فرآیندهای سلولی که برای رشد و درخشندگی بهینه مو ضروری هستند کمک کند.
7. روی (زینک)
روی یک ماده معدنی ضروری است که نقش مهمی در سلامت مو، از جمله فعال کردن رشد سلولی، تولید پروتئین، تنظیم هورمون و محافظت آنتی اکسیدانی در فولیکولها ایفا میکند. کمبود روی با اختلال در فرآیندهای رشد مو، باعث نازک شدن و ریزش مو میشود؛ وضعیتی که به تلوژن افلوویوم معروف است.
استراتژیهای اصلاح کمبود روی بر افزایش مصرف غذاهای غنی از روی مانند اسفناج و مصرف دوز مناسب از مکمل روی به صورت روزانه تحت نظر پزشک است. آزمایش خون به منظور تأیید کمبود روی و شناسایی و درمان هرگونه اختلال گوارشی که بر جذب این ماده معدنی ضروری اثر میگذارد، مورد استفاده قرار میگیرد. بازگرداندن سطح کافی روی، به عادی سازی عملکرد سلولهای فولیکول برای به حداقل رساندن ریزش و در عین حال حمایت از رشد مجدد موها کمک میکند.
8. ویتامین B6
ویتامین B6 که به نام پیریدوکسین نیز شناخته میشود، نقش اساسی در بسیاری از واکنشهای بیوشیمیایی و آنزیمی در بدن دارد که بر سلامت مو تأثیر میگذارد. اگر به اندازه کافی از این ویتامین مهم دریافت نکنید، ممکن است موهای شما بیش از حد معمول شروع به نازک شدن یا ریزش کنند. پزشکان میتوانند کمبود ویتامین B6 را از طریق آزمایش خون تشخیص دهند.
مصرف غذاهای غنی از ویتامین B6 مانند مرغ، سیب زمینی، موز و آجیل میتواند کمبود ب6 را جبران کند؛ اما گاهی مصرف روزانه مکمل ویتامین B6 نیز ممکن است توصیه شود.
9. آهن
کمبود آهن در رژیم غذایی میتواند به مرور زمان باعث ریزش مو و نازک شدن آن شود؛ این اتفاق به دلیل کاهش رشد مو و افزایش ریزش روزانه مو رخ میدهد. برای تشخیص کمبود آهن، پزشکان معمولاً آزمایش خون تجویز میکنند. سطح فریتین سرم پایینتر از 30 نانوگرم در میلیلیتر معمولاً نشاندهنده کمبود آهن در بدن است.
برای جبران کمبود آهن، میتوان هم از مکملهای خوراکی آهن استفاده کرد که به سرعت سطح این ماده معدنی را در بدن افزایش میدهند و هم از طریق رژیم غذایی غنی از آهن، این نیاز بدن را برطرف کرد. گوشت قرمز، لوبیا، عدس، اسفناج و غلات غنیشده از جمله منابع غنی آهن هستند. جالب است بدانید که مکملهای آهن معمولاً در ویتامینهای دوران بارداری نیز وجود دارند. با تأمین کافی آهن، بدن میتواند به طور طبیعی چرخه رشد مو را تنظیم کرده و از ریزش بیش از حد آن جلوگیری کند.
10. اسیدهای چرب ضروری
خشکی، خارش پوست سر و موهای شکننده، ممکن است نشانهای از کمبود اسیدهای چرب ضروری مانند امگا 3 باشد. این اسیدهای چرب به عنوان آجرهای سازنده غشاهای سلولی عمل کرده و به حفظ رطوبت پوست سر کمک میکنند. پزشکان میتوانند کمبود اسیدهای چرب ضروری را از طریق آزمایش خون که سطح امگا 3 را اندازه گیری میکند، بررسی کنند. وقتی شاخص امگا 3 به زیر 8 درصد میرسد، نشاندهنده کمبود جدی است و نیاز به درمان دارد.
برای افزایش موثر سطح امگا 3 در بدن، میتوان از مکملهایی مانند کپسول روغن ماهی استفاده کرد. همچنین، گنجاندن غذاهایی غنی از امگا 3 مانند سالمون، گردو و بذر کتان در رژیم غذایی، تأمین اسیدهای چرب ضروری مورد نیاز بدن را تضمین میکند. این اسیدهای چرب به تغذیه و مرطوبسازی پوست سر کمک کرده و از خشکی و شکنندگی مو جلوگیری میکنند.
ویتامین های مهم بعد از کاشت مو
حال که با مهمترین ویتامین ها برای رشد و تقویت مو آشنا شدیم، خوب است بدانید پس از کاشت مو، تغذیه مناسب نقش بسیار مهمی در رشد و تقویت موهای جدید ایفا میکند. ویتامینها و مواد معدنی خاصی مانند ویتامینهای گروه B، روی، ویتامین C، A، E و D به تغذیه فولیکولهای مو، تقویت سیستم ایمنی و افزایش گردش خون کمک میکنند.
ویتامین C به روند ترمیم زخمها کمک میکند و از طرفی، ویتامین A هم وظیفه مهمی با تنظیم تولید چربی پوست سر (سبوم)، در سلامت و رشد موها بر عهده دارد. بنابراین، مصرف یک رژیم غذایی متعادل حاوی این ویتامینها و مواد معدنی، به همراه مشورت با پزشک، میتواند نتایج کاشت مو در بهترین کلینیک کاشت مو در تهران را بهبود بخشد.
سخن پایانی
ریزش موی ناشی از کمبود ویتامین بیشتر از آن چیزی که فکر میکنیم شایع است. شناسایی زودهنگام کمبودها و شروع درمان هدفمند بهترین شانس را برای احیای رشد مو و به حداقل رساندن آسیب درازمدت فراهم میکند. در حالی که مداخلات پزشکی بسیار مهم هستند، ادغام رژیم غذایی متعادل و تغییرات سبک زندگی نیز موجب نتیجه بهتر خواهد شد.
اگر ریزش موی شما بیش از حد، ناگهانی یا همراه با علائمی مانند لکههای طاس، ریزش بیش از 150 تار مو در روز، خارش و درد پوست سر است، حتماً به پزشک یا متخصص پوست مراجعه کنید. پزشک با انجام آزمایش خون و بررسی شرایط زمینهای مانند کمبود ویتامینها، مشکلات هورمونی یا اختلالات خود ایمنی، علت ریزش مو را تشخیص میدهد. سپس درمان مناسب مانند مکملها، داروها، لیزر درمانی یا روشهای دیگر را تجویز میکند. همین حالا برای نجات موهایتان اقدام کنید!
سوالات متداول
بهترین ویتامین برای ریزش مو چیست؟
هیچ ویتامین “قهرمان” واحدی برای همه انواع ریزش مو وجود ندارد. بهترین روش این است که مطمئن شوید مقادیر کافی از همه ویتامینهای مورد نیاز برای رشد موی سالم را دریافت میکنید؛ اما پروتئین، آهن، روی و ویتامینهای B اهمیت ویژهای دارند. برای تعیین اینکه آیا کمبودی وجود دارد یا خیر، به پزشک مراجعه کنید تا درمان هدفمند شروع شود.
آیا B12 پایین میتواند باعث ریزش مو شود؟
بله، کمبود ویتامین B12 با ریزش بیش از حد روزانه و رشد مجدد آهسته موهای سر مرتبط است. بدون B12 کافی، سلولهای فولیکول مو نمیتوانند به درستی تقسیم شوند تا تولید موهای جدید را تسهیل کنند. با آزمایش خون، سطح B12 خود را بسنجید و در صورت پایین بودن مکمل مصرف کنید.
برای ریزش مو چه مقدار بیوتین مصرف کنم؟
متخصصان 2.5 تا 5 میلی گرم بیوتین در روز را برای ریزش مو توصیه میکنند. با این حال، در مورد اینکه آیا دوزهای بالای بیوتین فواید بیشتری دارد، به ویژه برای افراد فاقد کمبود، اختلاف نظر وجود دارد. قبل از مصرف مکمل، لازم است بررسی شود که آیا کمبود واقعی بیوتین دارید یا خیر.
آیا ریزش مو ناشی از کمبود ویتامین دوباره رشد میکند؟
در بسیاری از موارد، بله. ریزش مو ناشی از کمبود ویتامین اغلب از طریق درمان که سطوح کافی را بازیابی میکند، برگشتپذیر است. با این حال، درمان سریع برای به حداقل رساندن آسیب دائمی فولیکول که میتواند رشد مجدد را مهار کند، مهم است.
0 Comments